Brazil je najveća i najmnogoljudnija država u Južnoj Americi i površinom zauzima polovinu ovog kontinenta. Ukupna površina iznosi 8.514.877 km2. Po veličini površine peta je u svijetu, iza Rusije, Kanade, Kine i SAD.
Proteže se na velikom području, obuhvatajući središte kontinenta i istočnu obalu Atlantskog okeana. Graniči sa Urugvajem,Argentinom i Paragvajem na jugu, Bolivijom i Peruom na zapadu, te Kolumbijom, Venecuelom, Gvajanom, Surinamom i Francuskom Gvajanom. Velik dio Brazila pripada slivu rijeke Amazon i prekriven je kišnim šumama. Brazil je federacija koja se sastoji od 26 država i Saveznog okruga glavnog grada Brazilije. Većina stanovnika ove nacije su koncentrisani duž istočne obale. Iako se njen glavni grad Brazílija nalazi daleko u unutrašnjosti, sve veći broj migranata se također kreće ka unutrašnjosti. Razvijeni gradovi ove nacije, ogromne hidroelektrane i industrijski kompleksi, rudnici i plodno obradivo zemljište čine je jednom od glavnih svjetskih ekonomija. Međutim, Brazil se također bori sa izuzetno velikim socijalnim nejednakostima, zagađenjem prirodne okoline, povremenim finansijskim krizama, a ponekad i zastojem političkog sistema.
Brazil je jedinstven u južnoameričkom kontinentu, jer se nakon nezavisnosti od Portugala nije podijelio u odvojene zemlje kaobritanske i španske kolonije u regiji. Umjesto toga, zadržao je svoj identitet kroz vijekove i razne oblike vlasti. Zbog te hegemonije,portugalski jezik je glavni govorni jezik osim među brazilskim Indijancima, posebno onima u udaljenijim prostranstvima amazonskog sliva. Na prijelazu u 21. vijek Brazilci su obilježili 500. godišnjicu od dolaska Portugalaca sa mješavinom javne proslave i neodobravanja. [1]
| Federativna republika Brazil
República Federativa do Brasil
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Uzrečica: Ordem e Progresso Red i napredak | ||||||
| Himna: "Hino Nacional Brasileiro" | ||||||
Položaj Brazila
| ||||||
| Glavni grad | Brazilija i Rio de Janeiro 15°49′S 47°52′W | |||||
| Službeni jezik | portugalski | |||||
| Državno uređenje | ||||||
| - | Predsjednik | Dilma Rousseff | ||||
| Nezavisnost | 7. septembar 1822. | |||||
| Površina | ||||||
| - | Ukupno | 8.514.877 km2 (5.) | ||||
| - | Vode (%) | 0.65 | ||||
| Stanovništvo | ||||||
| - | Ukupno | 202.656.788 (5.) | ||||
| - | Gustoća stanovništva | 23,7/km2 | ||||
| BDP (PKM) | 2014 | |||||
| - | Ukupno | 2,505 biliona US$ (7.) | ||||
| - | Per capita | 12.526$ | ||||
| Gini (2012) | 51.9 | |||||
| HDI (2013) | 0.744 ( ) (79.) | |||||
| Valuta | brazilski real | |||||
| Vremenska zona | UTC -2 do -5 | |||||
| Internet domena | .br | |||||
| Pozivni broj | +55 | |||||
Historija[uredi | uredi izvor]
Brazil prije dolaska Evropljana[uredi | uredi izvor]
Stotine izvornih plemena naseljavala su Brazil u vrijeme dolaska Evropljana, od kojih su neka živjela unazad najmanje 10 000 godina u brdsko-planinskim područjima Minasa Geraisa. Bili su podijeljeni u četiri jezičke grupe: Tupi-Guarani, Ge, Karib, i Aravak. Tupi-Guarani su uglavnom naseljavali područja duž atlantske obale, Ge narodi su živjeli na otvorenom središnjem platou. Karibs i Aravaks koji su bili napredniji u tehnologiji, a posebno u pravljenju keramike i živjeli su u slivu rijeke Amazon. Najagresivniji su bili Karibsnarodi koji su bili ratoborni, a ponekad su praktikovali kanibalizam kao i Tupi narodi koji su živjeli na morskoj obali. Većina brazilskih domorodačkih naroda obitavala je u privremenim naseljima. Nizine Južne Amerike imale su životinje koje se nisu mogle pripitomljavati kao lame i zamorci sa Anda, a samim tim i brazilska plemena su bila u neprestanom pokretu u potrazi za divljači. Sistem rijeke Amazon redovno je plavio okolna područja, čineći život na njegovim rubovima nesigurnim. Njegova zemljišta su bila slaba, obeshrabrujući sadnju poljoprivrednih biljaka. Nije bilo pisanih jezika, tako da zabilježena historija indijanskih naroda datira samo od dolaska Evropljana, (neobučenih posmatrača u najboljem slučaju) koji su zapisali ono što su mogli razumjeti iz priča domaćih pripovjedača. Portugalski moreplovci koji su stigli u Novi svijet 22. aprila 1500. godine bili su dugo vremena iskusni u poslovima pomorstva i putovanjima otkrivajući nove zemlje. Kao rezultat toga , nisu bili opsjednuti snovima o zlatu i sjajnim narodima koji su motivisali manje iskusne istraživače, uključujući i Špance. [2]
Kolonizacija[uredi | uredi izvor]
Portugalski kralj je poslao impozantnu armadu u Indiju pod vođstvom Pedra Álvaresa Cabrala, čiji je pravac jedrenja sačinio sam Vasco da Gama. Da bi izbjegao mirni Gvinejski zaliv, Cabral je odjedrio tako daleko na zapad da je 22. aprila 1500. godine ugledao kopno Južne Amerike. Portugal je novi posjed u početku zvao "Vera Cruz" ("Istinski krst"). Međutim, ubrzo je preimenovan u Brazil zbog obilne količine brazila, drva (Pau-Brasil) pronađenih na toj teritoriji, a za koje je utvrđeno da daju vrijednu crvenu boju. Portugalci nisu uspjeli otkriti plemenite metale u Brazilu i zato su usredsredili svoju pažnju na unosnu trgovinu sa Azijom. Brazil je postao neka vrsta ničije zemlje nad kojom je portugalska kruna imala samo površnu kontrolu. Evropski rivali brzo iskorištavaju to zanemarivanje. Posebno su Francuzi ulazili na ovaj portugalski posjed u Južnoj Americi i sami isporučivali brazil drva u Evropu. Portugalska apatija se završava za vrijeme vladavine Joao III, koji je postepeno pomakao pažnju u kolonijalnim poslovima iz Azije u Ameriku. Portugalska kruna je 1533. godine napravila prvi sistematski napor da se uspostavi vlast u Brazilu. Podijelila je koloniju u 15 nasljednih kapetanija ili feuda, a svaka je se protezala oko 260 km. duž obale i na neodređenoj udaljenosti ka unutrašnjosti. Samo dvije kapetanije su na kraju bile uspješne: São Vicente (u sadašnjoj državi São Paulo) i Pernambuco. Kapetanija Pernambuco je bila pretvorena u veliko područje za proizvodnju šećera, nudeći prvi primjer profitabilnog poljoprivrednog izvoza iz Novog svijeta u Evropu.
Kralj Joao III je odlučio da ojača svoju vlast u Brazilu objedinjavanjem neefikasnih kapetanija (portugalskidonatários) pod centralnu administraciju. Za generalnog guvernera imenovan je Tomé de Sousa, portugalski plemić sa velikim iskustvom iz Afrike i Indije. Sousa je došao u Brazil 1549. godine i osnovao grad Salvador (današnji Bahia), glavni grad iz kojeg će se Brazilom upravljati u narednih 214 godina. Sousa također postavlja lokalne zvaničnike u kapetanijama i utvrđuje strateške tačke duž obale. U gradovima je osnovao opštinske organizacije slične onima u Portugalu. Brazil je tada počeo da privlači doseljenike u sve većem broju. Do 1600. godine Bahia i Pernambuco su imali svaki po oko 2,000 evropljana i više nego dvostruki broj afričkih robova i domaćih indijanaca. Brazil jedva da je i doveden pod kraljevsku Portugalsku vlast prije nego što je Francuska napravila odlučan napor da se uspostavi stalna kolonija na tom području. Godine 1555. francuski vojnici zauzimaju prekrasnu luku Rio de Janeiro, koja neobjašnjivo nije bila okupirana od strane Portugalaca. Velike portugalske snage pod Memom de Sá, guvernerom-generalom blokirali su ulaz u luku i na kraju prisilili francuski garnizon na predaju. Osnovali su grad Rio de Janeiro1567. godine za odbranu od budućih napada. Portugal je bio ujedinjen sa Španijom od 1580-1640 godine, a Brazil je samim tim bio izložen napadima od strane neprijatelja Španije uključujući i novu nezavisnu Holandiju. Holanđani su zauzeli i kratko držali Salvador od 1624-1625 godine. 1630. godine Holandska zapadnoindijska kompanija je poslala flotu koja zauzima Pernambuco i koji ostaje pod holandskom kontrolom četvrt vijeka. Kompanija je za guvernera svog novog posjeda izabrala princa Johana Mauritsa od Nassau-Siegena, jednog od možda najsposobnijih administratora u Holandiji. Holanđani su također pozvali istaknute umjetnike i naučnike da upoznaju Evropu sa resursima i ljepotama Brazila. Međutim, samo zaradom privučeni direktori društva odbili su da podrže prosvijećenu socijalnu politiku Johana Mauritsa, tako da on daje ostavku 1644. João Fernandes Vieira, bogati vlasnik plantaže je potom pokrenuo pobunu kojom je postepeno uklonio nekompetentnog nasljednika Johana Mauritsa. Brazilci, koji su sami bez portugalske pomoći porazili i protjerali Holanđane 1654. godine, ostvarili su dostignuće koje je pomoglo u rađanju brazilskih nacionalističkih osjećaja. [1] Tokom 18. vijeka privatni istraživači pronašli su zlato i dijamante u državi Minas Gerais. Zlato i dijamanti iz ovih rudnika se uglavnom koristilo za finansiranje dugova portugalskog kraljevskog dvora. Eksploatatorskim načinom istraživanja ovih rudnika kao i prekomjernim porezima opterećivana je kolonijalna vlast u Brazilu. Neki od popularnih pokreta za nezavisnost su protestvovali zbog nasilnog poreza od strane kolonijalne vlasti, ali su često bivali odbačeni nasiljem od strane Portugala. Proizvodnja zlata je opala krajem 18. vijeka, počevši period relativne stagnacije u brazilskom zaleđu. Domorodačka indijanska i afrička robovska radna snaga su se u velikoj mjeri koristile u Brazilu za razvoj kolonijalne ekonomije. [3]
Pored proizvodnje šečera, zlata i dijamanata Brazil je u to vrijeme proizvodio znatne količine duhana i pamuka. Uzgoj stoke je također imao veliku važnost u ekonomiji kolonije. Portugalska kolonijalna politika se zasnivala na iskorištavanju Brazila, a ne na njegovom razvijanju. Zato je Portugal uveo trgovinski monopol zabranjivajuċi izgradnju industrije koja bi bila takmac onoj u Portugalu. Prvi glavni grad portugalske kolonije Brazil bio je grad Salvador u današnjoj saveznoj državi Bahía, osnovan 1549. Salvador je ostao glavni grad do 1763., kad je Rio de Janeiro postao novi glavni grad. Portugal je povukao ovaj potez zbog svoje zabrinutosti radi spora sa Španijom oko granice koja razdvaja južnu granicu Brazila od španskih kolonija duž rijeke Rio de la Plata. Sa završetkom 18. vijeka Brazil je skoro dostigao svoju današnju veličinu. [4]
Imperija[uredi | uredi izvor]
Godine 1808. desio se najdramatičniji događaj u Brazilu od dolaska Cabrala. Vojska Napoleona Bonaparte ušla je u Portugal prisiljavajuċi cijeli kraljevski dvor da brzo pobjegne preko Atlantika u Brazil. Portugalsko prisustvo u Brazilu je sada imalo sasvim drugačiju ulogu što će imati dalekosežne posljedice za Brazil i brazilstvo. Prebacivanje portugalskog kraljevskog dvora preko Atlantika nije bila nova ideja. Brazil je obezbjeđivao bolji strateški položaj za upravljanje carstvom koje se prostiralo širom svijeta, nego što bi to bio slučaj sa upravljanjem iz zapadnog ruba Evrope. Ipak, bilo je potrebno da Napoleonova vojska umaršira u Lisabon da bi ubrzala ovaj potez. Britanci su pružili opkoljenoj naciji pomoċ u vidu pomorske pratnje za 36 portugalskih brodova kojom je plovila kraljevska porodica s pratnjom od 15 000 ljudi. U zamjenu za podršku britanaca kralj Joao im je odobrio ekonomske povlastice u Brazilu. Za manje od sedmicu dana po dolasku u Brazil kralj Dom Joao je potpisao odluku o otvaranju brazilskih luka za trgovinu sa inostranstvom što ċe otvoriti novu eru u brazilskoj historiji. Nigdje ova promjena nije bila toliko vidljiva kao u Rio de Janeiro-u gdje se kraljevska porodica naselila. Dom Joao je odmah započeo mijenjati ovaj tropski zabačeni grad u evropsku metropolu dostojnu kraljevskog dvora. On je uspostavio nacionalnu biblioteku, akademiju likovnih umjetnosti, kraljevsku školu medicine, štampariju, nacionalnu banku, kovačnicu za kovanje novca ibotaničke vrtove. Nadgledao je izgradnju ogromnog akvadukta kojim su doticale velike količine svježe vode u grad. Prisustvo kraljevske porodice dao je veliki psihološki poticaj Brazilcima. To je prvi (i jedini) put da je bilo koji evropski vladar "utabao tlo" svojih američkih posjeda. Godine 1816. krunisao se kao Joao VI kralj Brazila i Portugalije dovodeći Brazil politički u istu ravan sa Portugalom. Kralj je također uspostavio više centralizovanu vlast sa birokratijom u Rio de Janerio-u koja je uglavnom bila sastavljena od Portugalaca. Osim toga, kraljevski dvor donio je strast za sve što je francusko, a to će se uskoro proširiti na gornju i intelektualnu klasu u Brazilu. Ova zaljubljenost u francusku kulturu će razviti čvrste korijene i imaće značajan uticaj na razvoj brazilske kulture. Nakon što su portugalska i britanska vojska pod komandom vojvode od Wellingtona istjerali Francuze iz Portugala, vlast u zemlji je preuzelo kraljevsko upravno vijeće. Kralj se vraća u Lisabon, a 1821. godine za upravitelja Brazila ostavlja Princa Pedra. U Portugalu kralj Joao VI morao se suočiti sa revolucionarnim pokretom koji je osnovao zakonodavnu skupštinu (Côrtez) u nastojanju da ograniči moċ monarhije. Portugalci su pokušali da vrate Brazil u njegov prethodni položaj podaničke kolonije. Pismom iz 1822. godine naredili su Princu Pedru da se vrati u Portugal, što je on odbio uz opšte odobravanje brazilske elite.
Duh nezavisnosti je zahvatio brazilsku elitu, a tokom skupa u oktobru 1822. godine Princ Pedro je proglašen imperatorom Brazila. Iste godine 1. decembra krunisan je za ustavnog monarha nove nacije. Za godinu dana portugalska vojska se povlači iz Brazila. Novi monarh iako je rođen u Portugalu bio je u svakom pogledu mnogo više Brazilac nego Portugalac. Godine 1824. podržao je ustav koji mu kao imperatoru daje velika zakonska prava. Ovo će dovesti do mnogobrojnih borbi sa zakonodavnom skupštinom sastavljenom od zemljoposjednika i predstavnika urbanih ekonomskih interesa. Njegova tvrdoglavost i stalno oslanjanje na portugalske savjetnike samo ċe poveċavati broj njegovih političkih protivnika. [4] Njegova vlada je smatrana ekonomski i administrativno neefikasnom, a politički pritisci su ga na kraju prisilili da odstupi sa vlasti 1831. godine. Vratio se u Portugal, ostavljajući iza svog petogodišnjeg sina Pedra II. Dok Pedro II nije dostigao zrelost, Brazilom su upravljali zamjenici (regenti). Ovaj period je bio nemiran i obilježen brojnim lokalnim pobunama uključujući i "Male pobunu", najveću urbanu pobunu robova u Americi, koja se desila u Bahia 1835. godine.
Godine 1840. Pedro II je krunisan za cara. Njegova vladavina je istaknuta po značajnom porastu izvoza kahve i kraj trgovine robljem iz Afrike1850. godine, iako će ropstvo u Brazilu biti ukinuto tek 1888. godine. Kad je konačno ukinuto ropstvo, desio se veliki priliv imigranata iz Evrope. Do 1870. godine uticaj cara na domaću politiku je počeo da opada zbog kriza sa Rimokatoličkom crkvom, vojskom, i robovlasnicima. Republikanski pokret je polahko stekao snagu. Na kraju je carstvo palo zbog toga što ga dominantne klase više nisu trebale da bi zaštitili svoje interese. Imperijalna centralizacija je bila u suprotnosti s njihovom željom za lokalnom autonomijom. I zbog toga je do 1889. godine Pedro II odstupio sa vlasti, a usvojen je republikanski sistem. [3]
Republika[uredi | uredi izvor]
Pedro II je bio svrgnut 15. novembra 1889. godine od republičkog vojnog udara na čelu sa generalom Deodorom da Fonsecom, koji je postao prvi predsjednik zemlje kroz vojno uzdizanje. Ime zemlje postalo je Republika sjedinjenih brazilskih država (promijenjeno 1967. godine u Federativna republika Brazil). Od 1889-1930, dominantne države Sao Paulo i Minas Gerais smenjivale su se u kontroli predsjedništva.
Vojna hunta je preuzela kontrolu 1930. godine. Getúlio Vargas je preuzeo dužnost ubrzo nakon toga će ostati kao diktatorski vladar (sa kratkimdemokratskim periodom između) do 1945. godine. On je ponovno izabran 1951. godine i ostaje na dužnosti do njegovog samoubistva 1954. godine. Naredne vlade su nastavile industrijski i poljoprivredni rast i razvoj ogromne unutrašnjosti Brazila.
Vojska je preuzela vlast u Brazilu u puču 1964. godine i ostaje na vlasti do marta 1985. godine kada padaju u nemilost zbog političkih borbi između režima i brazilske elite. Baš kao što je brazilske promjene režima 1889, 1930, i 1945. godine pokrenule konkurentske političke snage i izazvale podjele unutar vojske, isto tako to je učinilo promjenu režima 1964. godine. Tancredo Neves je izabran za predsjednika na indirektnim izborima 1985. godine, što je Brazilu vratilo civilnu vlast. Umro je prije preuzimanja dužnosti, a potpredsjednik, José Sarney, je položio zakletvu kao predsjednik umjesto njega. Demokratija je ponovno uspostavljena 1988. godine, kada je donesen današnji savezni ustav. Fernando de Mello Collor je bio prvi predsjednik koji se istinski birao glasanjem nakon vojnog režima. Collor je preuzeo dužnost marta 1990. godine. U septembru 1992. godine, Nacionalnog kongres je glasao za opoziv Collora nakon niza skandala otkrivenih od strane medija. Potpredsednik, Itamar Franco, preuzima predsjedavanje. Uz pomoć ministra finansija, Fernanda Henriquea Cardosa, administracija Itamara Franca provodi tzv. Plano Realekonomski paket, koji je uključivao novu brazilsku valut real privremeno vezanu za američki dolar. Na izborima održanim 3. oktobra 1994. godine Cardoso se kandidovao za predsjednika i pobijedio, a ponovo je izabran 1998. godine. Nakon njega 27. oktobra 2002. godine za predsjednika je izabran Luiz Inácio Lula da Silva, a ponovo je izabran 29. oktobra 2006. godine. [3]
Vlada[uredi | uredi izvor]
- Predsjednik države je Dilma Rousseff.
- Partije su: Demokratska socijalna partija, Nacionalni savez, Brazilska socijalistička partija.
Politički sistem[uredi | uredi izvor]
Zakonodavna vlast[uredi | uredi izvor]
Zakonodavnu vlast vrši dvodomni nacionalni kongres (Congresso Nacional), koji se sastoji od Zastupničkog doma (Câmara dos Deputados) i Saveznog senata (Senado Federal). Kongres se sastaje svake godine u dvije sesije od četiri i pol mjeseca. Ustav daje Kongresu moć da odlučuje o pitanjima koja se odnose na saveznu vladu, posebno onih koji se odnose na fiskalnu politiku i administraciju sindikata. Kongres također potpisuje međunarodne ugovore po dogovoru od strane izvršne vlasti, ovlašćuje predsjednika da proglasi rat i odlučuje da li ili ne savezna vlada može intervenisati u poslovima države. Ako je predsjednik stavio veto na kongresnu odluku ili bilo koju od njegovih odredbi, Kongres ima 30 dana da nadvlada veto apsolutnom većinom glasova. Savezni Senat sa 81 sjedišta se sastoji od tri predstavnika iz svake države i saveznog okruga, koji služe osmogodišnje mandate. Senatorski izbori se održavaju svake četiri godine, a senatori se neposredno biraju od strane svakog stanovnika ove države. [1]
Izvršna vlast[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Izvršnu vlast vrši predsjednik, koji je šef države i vlade. Neposredno je izabran na četvorogodišnji mandat (i ima pravo na jedan reizbor), a imenuje kabinet raznih ministara državnih i nekoliko drugih šefova na nivou ministarskih odjela. Izvršna vlast ima široka ovlaštenja, posebno u ekonomskoj i vanjskoj politici, finansijama i unutrašnjoj sigurnosti. Predsjednik može podnijeti zakonske prijedloge Kongresu i tražiti zakonodavno odobrenja u roku od 30 dana. Ako Kongres ne postupi u ovom periodu, zakonski prijedlozi se smatraju odobrenim. Predsjednik može djelimično ili potpuno staviti veto na bilo koji zakonski prijedlog koji podnosi Kongres uz izdavanje privremenih mjera koje ostaju na snazi do 30 dana. On je također vrhovni komandant oružanih snaga. [1]
Sudstvo[uredi | uredi izvor]
Brazilski pravosudni sistem je podijeljen u dvije grane: obični sudovi, sastavljeni od državnih i saveznih sudova, i posebnih sudova, sastavljenih od radničkih, izbornih i vojnih sudova.
Vrhovni Savezni sud (Supremo Tribunal Federal) je najviši sud u Brazilu. On se sastoji od 11 članova koje imenuje predsjednik uz odobrenje Saveznog senata. Sud daje konačne odluke o ustavnim pitanjima i razmatra predmete koji se odnose na predsjednika, potpredsjednika, Kongres, sudstvo, glavnog tužioca, ministre, diplomate, strane zemlje, kao i političke ili administrativne podjele Unije. Viši sud pravde (Superior Tribunal de Justiça) sastoji se od 33 sudija koje imenuje predsjednik uz odobrenje Senata. To je najviši sud u zemlji koji razmatra nekonstitucionalna pitanja i razmatraju slučajeve u koje su uključeni guverneri država i saveznog okruga. Obična sudska grana također uključuje žalbe saveznim sudovima poznatim kao Regionalni savezni sudovi. Svaka država ima državne i savezne sudovima sa kojima ostvaruje prvostepenu nadležnost. [1]
Političke podjele[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Države Brazila
Vanjska politika[uredi | uredi izvor]
Brazil je politički i ekonomski najistaknutija zemlja u u Latinskoj Americi. Međutim, socijalni i ekonomski problemi sprečavaju je da postane efikasna zemlja sa globalnom moći. Između II svjetskog rata do 1990. godine, demokratske i vojne vlade pokušavale su da prošire uticaj Brazila u svijetu vođenjem državne industrijske politike i nezavisne spoljne politike. Još donedavno, ova zemlja je imala za cilj jačanje veza s drugim zemljama Južne Amerike i uključivanje u multilateralnoj diplomatiji preko UN-a i Organizacije američkih država.
Trenutna vanjska politika u Brazilu temelji se na poziciji ove zemlje kao regionalne sile u Latinskoj Americi, vodeċa među zemljama u razvoju, i svjetska sila u nastajanju. Brazilska vanjska politika se uglavnom ogleda kroz multilateralizam, mirno rješavanje sporova, i nemiješanje u poslove drugih zemalja. Brazilski ustav također navodi da će ova zemlja težiti ka ekonomskoj, političkoj, socijalnoj i kulturnoj integraciji naroda Latinske Amerike. [3]
Oružane snage[uredi | uredi izvor]
_fires_at_an_unmanned_aerial_vehicle_during_a_drone_exercise_(DRONEX)_with_ship.jpg)
Brazil ima najveću vojsku, avijaciju i mornaricu u Južnoj Americi koja ima više od 300.000 vojnika, što je otprilike jedna trećina od ukupnog broja vojnog osoblja u regiji. Mnogo njenog naoružanja je napravljeno u Brazilu, uključujući dizel podmornice, borbeni avioni, zračne transportne snage i vatreno oružje. U drugom dijelu 20. vijeka, Brazil je postao vodeći izvoznik oružja. Međutim, njegova prodaja je opala u kasnim 1980-im kada je prestaorat između Irana i Iraka i kad je počeo kolaps sovjetskog bloka. Do sredine 1990-ih Brazil je postao uvoznik oružja.
_on_the_Minas_Gerais_Schleiffert-1.jpg)
Iako je brazilski predsjednik vrhovni komandant, nacija nema dugogodišnju tradiciju civilne kontrole nad vojskom. Mnogi visoki oficiri čije karijere su ukorijenjene u periodu od vojne vladavine 1964-1985 i dalje smatraju vojnu instituciju kao glavnog političkog faktora ove nacije i najviše posvećenog čuvara nacionalnih interesa. Međutim, mlađi oficiri su izgleda više spremni da prihvate ustavna ograničenja. Od 1985. godine Brazil je demokratski izabrana vlada koja predsjedava u relativno stabilnim i mirnim uslovima i postepeno ograničava politički uticaj vojske. Dugotrajna zabrinutost nad odbranom južne granice Brazila je u velikoj mjeri u opadanju zato što su Brazil i Argentina ojačali svoje ekonomske veze.
Historijski, nacionalna strategija odbrane Brazila je bila usredsređena uglavnom ka kompaktnoj južnoj granici sa Argentinom i Urugvajem. Međutim, 1990. godine moguća argentinska vojna prijetnja je nestala nakon što su Brazil i Argentina razvili jače ekonomske veze. Vojska je dijelom preusmjerila svoje napore na neizgrađene sjeverne i zapadne granice, kojima su prijetili gerilci iz Kolumbije i međunarodni trgovci drogom (posebno oni koji su krijumčarili kokaina iz Bolivije i Perua u Kolumbiju). Od 1994. godine Brazil je uložio značajna sredstva u praćenju i kontroli zračnog saobraćaja i drugih kretanja u amazonskom području. Posebno je pažnja posvećena širokom pojasu duž sjeverne granice gdje se nalaze koordinirajući sistem satelita, kopneni i vazdušni radari, vremenski senzori i drugi uređaji koji imaju civilne i vojne vrijednosti. Povećan je broj uzletišta, garnizona, riječnih patrola, a manje vojne ispostave su također uspostavljene ili ojačane. Međutim, s obzirom na ogromna prostranstva u ovom području vojno prisustvo ostaje uglavnom simbolično.
.jpg)
Većina službenika za provođenje zakona u Brazilu su pripadnici Vojne policije, čije su jedinice pod komandom na državnom nivou. Vojnom policijom se upravlja nezavisno od oružanih snaga počevši od 1988. godine. Brazilska civilna policija je zadužena za kriminalni istraživački rad, dok tek nekoliko hiljada pripadnika Federalne policijske uprave pokušava da patrolira ogromna mora ove nacije, zračne i kopnene granice. To je zadatak za koji su se dugo oslanjali na vojnu pomoć. Nasilje i korupcija među policijskim snagama je uzrok ozbiljne zabrinutosti u Brazilu, pogoršanom niskim platama i niskom školskom spremom. Svake godine policija u Sao Paulo-u i Rio de Janeiro-u je umiješana u stotine vansudskih ubijanja kao i trgovinom droge, otmicama, krađama, i drugim zločinima. Pokušaji promjena su otežani zbog pukog broja takvih incidenata i čestim sukobima između policijskih agencija. [1]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Brazil je 5. po veličini država na svijetu. Nalazi se u Južnoj Americi, i ujedno je najveća država na tom kontinentu. Nju većinom prekriva tropska šuma, a na istočnoj strani izlazi na Atlantski okean. Kroz Brazil protiče jedna od najvećih rijeka na svijetu Amazon. Amazon ima najveću količinu vode od svih rijeka na svijetu. Glavne rijeke koje protiču kroz Brazil su: Amazon, San Francisko, Tokantins... Brazilski krajolik je ogroman i složen, prošaran rijekama, močvarama, planinama, i visoravnima zajedno sa drugim glavnim karakteristikama prelazeći granice drugih država i regija. [1]
Reljef[uredi | uredi izvor]
Brazil je pretežno tropska zemlja poznata po svojim velikim amazonskim nizinama. Međutim, visočja pokrivaju većinu nacionalne teritorije. Fizičke karakteristike Brazila mogu se svrstati u pet glavnih fiziografskih podjela: Gvajansko gorje na sjeveru, Amazonske nizine, Pantanal u središnjem i zapadnom Brazilu, brazilska visočja (uključujući i velike obalske planinske vijence) i obalske nizine. [1]
Klima[uredi | uredi izvor]
Brazil ima vlažnu tropsku i suptropsku klimu, osim u suhljim područjima na sjeveroistoku, koji se ponekad nazivaju sušni četverougao ili sušni poligon. Proteže se od sjevernog dijela države Bahia do obale između Natala i São Luísa. To područje prima oko 375-750 mm padavina godišnje. Najveći dio Brazila prima 1,000-1,800 mm godišnje, ali padavine su često mnogo obilnije u dijelovima amazonskog sliva i primorskom obodu Sierra do Mara. U središnjim dijelovima brazilsko gorje dobija najveći dio svojih padavina tokom ljetnih mjeseci (novembar-april), često u obliku bujnih kiša. Oluje i poplave mogu udariti na sjeveroistoku zemlje u to vrijeme, u zavisnosti od pravca kretanja vremenskih činilaca. Ovo područje može također doživjeti i duže periode suše. Ovi promjenljivi vremenski uslovi otežavaju život u kontinentalnim područjima sjeveroistoka (portugalski, Sertão), te su glavni razlog za iseljavanje izvan ovog područja. Ljetne temperature su uglavnom stalne za ovo doba godine. U januaru temperatura u najvećem dijelu nizina je u prosjeku oko 26° C, dok je na planinama nekoliko stepeni hladnije zavisno od nadmorske visine. [1]
Prirodna okolina[uredi | uredi izvor]
Veliki prostor Brazila se sastoji od različitih ekosistema, koji zajedno održavaju neke od najvećih svjetskih bioraznolikosti. Zbog intenzivnog ekonomskog i demografskog rasta, sposobnost Brazila da zaštiti prirodna životna staništa je sve više pod prijetnjom. Opsežna sječa šuma, posebno oko sliva rijeke Amazon, uništavanje područja veličine jedne male zemlje svake godine, i potencijalno brojnih vrsta biljaka i životinja. Između 2002. i 2006. godine površina amazonskih prašuma koja je potpuno desetkovana, u svrhu podizanja stoke i iskorištavanja drvne građe jednaka je po veličini sa američkom saveznom državom Južna Karolina. Do 2020. godine procjenjuje se da bi najmanje jedna polovina biljnih i životinjskih vrsta u Brazilu mogla izumrijeti.
U brazilskom Pantanal području mnogi smatraju da je to najveći slatkovodni sistem i najveći sistem močvara na svijetu. To je jedan od nanetaknutijih i biološki najbogatije okruženje na planeti. Ovo područje također pruža mnoge ekonomske koristi, nudeći ogroman prostor za prečišćavanje vode i pražnjenja podzemnih voda i punjenje, stabilizaciju klime, vodovoda, smanjenje poplava i obiman transportni sistem, među brojnim drugim važnim funkcijama.
Smatra se da Brazil ima najveći broj kopnenih kičmenjaka i beskičmenjaka u odnosu na druge zemlje svijeta. Također, Brazil ima najveću raznolikost primata, najveći broj sisara, drugi po broju vodozemaca i leptira, treći po broju ptica, i peti po broju reptila. Postoji veliki broj ugroženih vrsta, mnogi od njih žive u ugroženim staništima kao što je atlantska šuma. [3]
Privreda[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Privreda Brazila
Brazil je država sa najrazvijenijom ekonomijom u latinskoj Americi, sedma po veličini u svijetu po berzovnoj razmjeni i sedma po paritetu kupovne moći, u skladu sa podacima Međunarodnog monetarnog fonda i Svjetske banke. Brazil ima miješanu ekonomiju sa velikim prirodnim bogastvima.
U Brazilu se nalazi prašuma Amazon. Razvijena je posebno industrija i privreda. Trenutni BDP po stanovniku iznosi 10.200 US$, stavljajući Brazil na 64. mjesto u svijetu.
Glavni izvozni proizvodi uključuju avione, električnu opremu, automobile, etanol, tekstilnu robu, obuću, željeznu rudu, čelik, kafu, narandžin sok, soju, i na kukuruzu uzgajanu govedinu. Brazil je deseti najveći potrošač energije u svijetu, važan proizvođač nafte i gasa, i drugi u svijetu proizvođač goriva iz etanola. Veliki udio imaju firme iz SAD, Švicarske, Japana, Francuske. U posljednje vrijeme zabilježen je veliki industrijskinapredak. Svake godine se posijeku velike površine šume. Te se nove površine upotrebljavaju u poljoprivredi. Najveći dio plantaža je u vlasništvu velikih feudalaca. Veliki uticaj imaju i strane kompanije. Brazil i dalje nastavlja sa industrijskim i poljoprivrednim rastom kao i razvojem unutrašnjosti svoje teritorije. Koristeći ogromna prirodna bogatstva i veliku radnu snagu, ova zemlja danas ima najveću ekonomsku moć u Južnoj Americi i regionalni je lider, jedna je od prvih zemalja u ovom području koja je započela ekonomski oporavak. Visoka nejednakost u prihodima i kriminal i dalje predstavljaju goruće probleme, kao i usporeni ekonomski rast u proteklih nekoliko godina. [5]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Strukturu stanovništva u Brazilu čini mješavina bijelih doseljenika (uglavnom Portugalaca i Španaca koji su izvršili kolonizaciju "nove zemlje"), crnih potomaka bivših robova koje su bijeli doseljenici dovodili kako bi ih koristili za rad na plantažama, te indijanskih plemena koje su naseljavale Brazil prije dolaska bijelih doseljenika.
Jezik[uredi | uredi izvor]
Portugalski je službeni jezik, a jezik kojim Brazilci govore je dijalekt/vernakular kojeg lingvisti nazivaju brazilski portugalski. Razlike između razgovornog brazilskog portugalskog jezika i razgovornog evropskog portugalskog jezika slične su razlikama između razgovornog švicarskog njemačkog i službenog njemačkog. Portugalski je maternji jezik ogromne većine Brazilaca, ali je nacionalni leksikon proširen brojnim stranim riječima. Ovaj jezik je prošao kroz mnoge izmjene, kako u Portugaliji tako i u svojoj bivšoj koloniji, jer je prvi put uveden u Brazilu u 16. vijeku. Te dvije zemlje su u velikoj mjeri standardizovale svoje pravopise, ali izgovori, riječnik i značenja riječi odstupaju toliko da je sada možda lakše za neke Brazilce da shvate Španski jezik iz filmova iz drugih zemalja Latinske Amerike od filmova iz Portugala. Italijani, Nijemci, Japancii imigranti iz španskog govornog područja uveli su nove riječi i izraze u brazilski portugalski, kao što su sveprisutni izraz "čau" (bosanski, zbogom), koji je usvojen od italijanske riječi "ciao". Strani proizvodi i tehnologija uveli su dodatne izraze. Brazilski starosjedilački narodi govore desetine jezika, a neki stručnjaci ukazuju da se najveća razlika između brazilskog i portugalskog jezika može pratiti sve do prvog kontakta sa Indijancima. Jezička grupa Tupi-Guarani naroda je posebno uticala na brazilska imena mjesta i dodala možda hiljade riječi i izraza brazilskom portugalskom jeziku. Tupian je bio glavni jezik starosjedilačkih naroda u Brazilu prije evropskog kontakta. Postao je jezik sporazumijevanja između Indijanaca i portugalskih trgovaca, misionara, avanturista i administratora. Naširoko se koristio u amazonskom području i zapadnom Brazilu do 19. vijeka. [1]
Obrazovanje i zdravstvo[uredi | uredi izvor]
Savezna vlada, država, savezni distrikt, i opštine svaki upravljaju svojim obrazovnim sistemom. Prema novom ustavu 25 posto od državnih i općinskih poreza i 18 posto od saveznih poreza se usmjerava za obrazovanje. Privatni školski programi su dostupni kao dopuna javnom školstvu. U 2003. godini stopa pismenosti je iznosila 88 posto stanovništva, a stopa pismenosti mladih (uzrasta 15-19 godina) bila je 93,2 posto. Međutim, prema UNESCO-u obrazovanje u Brazilu i dalje pokazuje vrlo nizak nivo efikasnosti za 15-godišnjeg učenika, posebno u javnoj školskoj mreži.
Visoko obrazovanje počinje sa osnovnim ili obaveznim predmetima, koji mogu ponuditi različite izbore kao što su akademska ili stručna specijalizacija. Zavisno o izboru, studenti mogu poboljšati svoje obrazovanje s postdiplomskim kursevima.
Sistemom javnog zdravstva se upravlja i obezbjeđuje od strane svih nivoa vlasti, dok privatna zdravstvena zaštita ispunjava dodatnu ulogu. Nekoliko problema otežava efikasnost brazilskog zdravstvenog sistema. U 2006. godini najveċi zdravstveni problemi su bili: smrtnost novorođenčadi, smrtnost djece, smrtnost majki, smrtnost uzrokovana nezaraznim bolestima i smrtnost uzrokovana vanjskim uzrocima (saobraċaj, nasilje i samoubistva). [3]
Religija[uredi | uredi izvor]
Oko dvije trećine Brazilaca se pridržavaju katoličanstva, koja je prestala da bude zvanična religija nakon proglašenja republike 1889. godine. [1] Brazilska biskupija je osnovana 1551. godine. Da bi Indijance "pripitomio" i preveo na hrišćanstvo kralj je poslao jezuite samo devet godina nakon osnivanja ovog katoličkog reda 1540. godine. Međutim, prvi biskup se pokazao previše krut (protivio se jezuitskoj praksi učenja hrišćanstva bez nasilnog nametanja), i kao rezultat toga jezuiti su se preselili u unutrašnjost dalje od biskupove nadležnosti. Kada je vijest o biskupovom svadljivom ponašanju stigla u Lisabon, bio je opozvan 1556. godine. Međutim njegov brod se na putu za Portugal zbog nevremena slupao duž obale Brazila. On je zarobljen i živ pojeden "od strane Caeté Indijanaca koje je on tako strasno prezirao". [2]
Nakon nezavisnosti dolazi do popuštanja ranijih bliskih veza između crkve i države. Dominacija katolika među imigrantima u 19. i 20. vijeku doprinijela je trajnoj prisutnosti overeligije. Veći dio ostatka stanovništva su protestanti, uključujući fundamentalističke i pentekostalske grupe. Evangeličke grupe su okupile veliku podršku tokom 1990-ih prelaskom nekih članova iz katoličkih redova. Kao odgovor na ovo katolička grupa je pokrenula niz harizmatičnih misa i skupova.
Brazil ima sve veći broj pristalica pravoslavlja, budizma, šintoizma, islama i drugih religija. Sve one zajedno su brojčano skoro jednake onima koji obavljaju oblik duhovnosti ili spiritizam, koji se temelji na učenjima francuskog duhovnog učitelja Allana Kardeca iz 19. vijeka. Mnogi Brazilci također praktikuju sinkretističke religije, kao što su Macumba, Candomble, Xangô i Umbanda koje su spoj hrišćanskog vjerovanja sa obredima uvezenim iz Afrike ili spiritističkoj praksi. Candomble dominira u državi Bahia. Nago Candomble sekta, nastala iz vjere Joruba robova, posebno je raširena i utiče na obrede drugih sekti. Macumba i Umbanda imaju mnogo pristalica u državi Rio de Janeiro, dok je Xangô najuticajniji u Pernambuco-u. Sljedbenici ovih religijskih pravaca uglavnom identifikuju svoja božanstva sa rimokatoličkim svecima i vjeruju da će ova božanstva posredovati za njih kod vrhovnog bića. Sveštenici i sveštenice su uglavnom afričkog porijekla, ali pristalice se mogu naći iz svake etničke grupe i društvene klase, posebno u urbanim centrima. Možda desetine miliona brazilskih katolika povremeno učestvuju u ovim sinkretskim ili spiritualističkim gozbama i svečanostima. [1]
Kultura[uredi | uredi izvor]
Srž brazilske kulture je izvedena iz portugalske kulture, zbog jakih kolonijalnih veza sa portugalskom imperijom. Između ostalih uticaja, portugalci su donijeli portugalski jezik,rimokatoličanstvo i kolonijalne arhitektonske stilove. Kultura je, također pod jakim uticajem afričkih naroda, starosjedilaca i neportugalskih evropskih kultura i tradicija.
Brazilski karneval je godišnja proslava koja se održava 40 dana prije Uskrsa koji obilježava početak posta. Brazilski karneval ima različite regionalne karakteristike. Drugi regionalni festivali su Boi Bumba i Festa Junina (junski festivali). [3]
Muzika[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Brazilac Antônio Carlos Gomes (desno na slici) bio je prvi kompozitor iz "Novog svijeta" čije muzičko djelo je bilo prihvaćeno u Evropi. Jedini neevropljanin koji je bio uspješan kao operski kompozitor u Italiji, u vrijeme "zlatnog doba opere," savremenik Verdija i Puccinija. Njegova opera Il Guarany izvedena je premijerno u milanskoj La Scala-i 1870. godine, a kasnije iste godine i u Rio de Janeiro-u za rođendan brazilskog cara. Sa ovim djelom je ostvario međunarodnu slavu, a Verdi je ovu operu nazvao djelom genija i izvedena je u većini evropskih muzičkih centara. Neke od njegovih opera pokazuju brazilski osjećaj sa elementima narodne polifonije. [6]
Klasični kompozitor Heitor Villa-Lobos je bio taj koji je napravio raskid sa tradicijom stvarajući izrazito brazilske kompozicije tkajući narodne teme i ritmove portugalskog, indijanskog i afričkog porijekla u njegovu muziku. U savremenoj muzici, João Gilberto i Antonio Carlos Jobim su predstavili svijetu bossa nova ritmove (uključujući poznatu pjesmu "Djevojka iz Ipaneme") miješajući samba ritmove sa jazz muzikom prijatnom uhu. Francisco Buarque de Hollanda komponovao je širok spektar popularne muzike, uključujući balade i društveno aktuelne lagahne opere. Pjesnik-tekstopisac Vinicius de Moraes obuhvatio je urbani brazilski duh u njegovim nezaboravnim tekstovima. Pjevač pop muzike Roberto Carlos Bragapridobio je značajan broj sljedbenika u cijeloj Latinskoj Americi u drugom dijelu 20. vijeka. Drugi interesantni muzički stilovi su Sertanejo veoma prisutni u južnom, središnjem i zapadnom dijelu Brazila. Tu su zatim Axé koja je spoj sambe i reggae muzike koja se često čuje u sjeveroistočnom Brazilu, i pagode koja je vrsta energične sambe razvijene u urbanim područjima. Muzički uticaji iz Brazila, Sjeverne Amerike i Evrope su pomiješani stvarajući tzv Tropicalia stil. Veći Brazilski gradovi povremeno su domaćini savremenih muzičkih događaja, i besplatnih koncerata klasične muzike na otvorenom koji privlače mnoštvo slušalaca u Rio de Janeiro-u, Sao Paulo-u,Belo Horizonteu i drugim gradovima. Brazil također ima dugu tradiciju narodne muzike, kao što je na sjeveroistoku Brazila tzv. cantoria (pjevana poezija) takmičenja u kojima muzičari improvizovanjem pokušavaju osvojiti muzičke "dvoboje." [1]
Književnost[uredi | uredi izvor]
Brazilska književnost datira s kraja 16. vijeka, do radova prvih portugalskih istraživača u Brazilu, kao što je Pêro Vaz de Caminha, ispunjenih opisima faune i flore, i komentarima o autohtonom stanovništvu, što je očaravalo evropske čitaoce. Brazil je imao mnogo svjetski poznatih književnih ličnosti čiji ukupni broj književnih djela je po mnogima bogatiji od onih iz Portugala zbog raznih etničkih i regionalnih tema. Joaquim Machado de Assis, sin oslobođenog roba bio je vodeći glas tokom 19. vijeka sa svojim romantičnim romanima. U 20. vijeku na sjeveroistoku se stvara posebno širok spektar vrhunskog pisanja, uključujući i Gilberta Freyrea na temu života za vrijeme ropstva. Tu su i tragedije Graciliana Ramosa o velikoj suši, zatim João Guimarães Rosa sa pričama o preživljavanju i nasilju u unutrašnjosti, i Jorge Amado sa vedrim pričama postavljenim u području uzgajanjakakao-a, Bahia. Priče Érica Veríssima iz južnog Brazila su prevedena na mnoge jezike. [1]
Filmska umjetnost[uredi | uredi izvor]
U roku od godinu dana od prvog eksperimenta braċe Lumiere u Parizu 1896. godine pojavljuju se prvi kinematografi u Rio de Janeiro-u. Deset godina kasnije glavni grad se mogao pohvaliti sa 22 kino kuće i sa prvim prikazanim brazilskim filmom "Davitelji" (portug. Os Estranguladores) od Antonia Leala. Od tada filmska industrija u Brazilu bilježi stalni napredak koji iako nikada nije bio veliki, svojim filmovima je tokom godina privukao međunarodnu pažnju. Zbog ogromne veċine Brazilaca koji su u to vrijeme bili nepismeni, zvučni filmovi se pojavljuju već 1910. godine kao dio muzičkog kina. Prevodioci i glumci smješteni iza ekrana obezbjeđivali su glasove u filmu praċeni muzikom. Godine 1920. filmovi su bili sinhronizovani sa gramofonskim pločama tako da je "presnimavanje" bilo moguće. Tokom 1920-ih i 1930-ih godina Humbert Mauro je bio središnja ličnost u podizanju kvaliteta lokalnog filma na visoki nivo.
U 1930. godine u doba nijemog filma u Brazilu, snimljen je film Maria Peixota Limite. Smatra se jednim od najznačajnijih filmova u historiji brazilske kinematografije. Velike sovjetski režiser Sergej Eisenstein naziva film
.
Krajem 1960-ih, tzv. tropski pokret je obuzeo umjetničku scenu u Brazilu, tako da je i filmska industrija potpala pod njene čari. Ovaj umjetnički pokret je naglašavao potrebu da se izmijene svih strani uticaji i pretope u brazilski nacionalni proizvod. Najbolji film koji predstavlja ovaj pokret bio je Macunaima od Joaquima Pedra de Andradea. Radeći u isto vrijeme kao i tropikalisti tu je i pokret marginalno kino (cinema marginal). Ovo je još jedna grupa režisera koji su se pojavili u Sao Paolo-u i Rio de Janeiro-u koji su također pravili filmove sa malo novca. Ova grupa je pravila filmove s temama koje su se odnosile na margine društva. Njihovi filmovi su smatrani "teškim". Godine 1969. nastala je vladina filmska agencija Embrafilme. Oni su bili odgovorni za koprodukciju, novčanu podršku i distribuciju velikog broja filmova 1970-ih i 1980-ih. Embrafilme je dodao komercijalnu dimenziju filmskoj industriji i omogućio joj je da pređe na više ambicioznih projekata.
1980-ih kino dvorane nisu bile dobro posjećene. To je dijelom zbog popularnosti televizije. Mnoge kino dvorane su bile zatvorene, a posebno u unutrašnjosti zemlje. Pa ipak, neki važni filmovi su napravljeni koji su obrađivali politička pitanja. Danas se savremeni brazilski filmovi prikazuju na televiziji i u kinima širom svijeta. Brazil je danas više svjestan bogatstva njegove tri različite kulture koje obogaċuju njegovu filmsku industriju. Savršen primjer za to je film O Quatrilho snimljen 1996. godine. Bio je jedan od pet kandidata za najbolji film na stranom jeziku na dodjeli filmske nagrade Oscar 1996 godine. Saveznim zakonima za poticaj kulture federalna vlada potiče i podržava firme da doprinose sa postotkom porezakoji će se koristiti za podršku umjetnosti. Kao rezultat ovih zakona, imamo "oživljavanje brazilskog filma", sa povećanim prihodima od 80 milionabrazilskih reala (brazilska valuta) 1997 godine. Tokom 1990-ih Hector Babenco je postao prvi značajni brazilski režiser u Hollywoodu. [7]
Sport[uredi | uredi izvor]
Nogomet je najpopularniji sport u Brazilu. Brazilska nogometna reprezentacija je prema službenom rangiranju FIFA-e među najboljima u svijetu, i s 5 osvojenih naslova svjetskih prvaka najtrofejnija.Košarka, odbojka, automobilizam, i borilačke vještine također privlače veliku publiku. Brazilska odbojkaška reprezentacija trenutno drži naslove prvaka Svjetske lige, Svjetskog Grand Champions kupa, svjetskog prvenstva i Svjetskog kupa. Drugi sportovi sa sve brojnijim poklonicima su tenis, rukomet,plivanje i gimnastika. Varijacije nekih sportova porijeklom su iz Brazila: nogomet na plaži, futsal (dvoranski nogomet) i "footvolley" pojavili su se kao varijacije nogometa. U borilačkim vještinama, brazilci su razvili capoeiru, vale tudo, ibrazilski džiju-džicu. Brazil je jedna od najuspješnijih nacija u automobilizmu, te su brazilski vozači do sada osvojili 8 naslova svjetskih prvaka u Formuli 1, 6 pobjeda na 500 milja Indianapolisa te naslove i pobjede u brojnim drugim kategorijama i prvenstvima. Brazil je bio domaćim mnogim istaknutim međunarodnim sportskim događajima, uključujući Svjetsko prvenstvo u nogometu 1950. koje će se u Brazilu održati i 2014. Automobilistička staza u São Paulu, Autódromo José Carlos Pace, domaćin je godišnje Velike nagrade Brazila. São Paulo je organizovao IV. Pan Američke igre 1963., a Rio de Janeiro XV. Pan Američke igre 2007. Godine 2009., Rio de Janeiro je odabran kao domaćin Olimpijskih igara 2016., prvih koje će se održati u Južnoj Americi.
Brazilska nogomentna groznica[uredi | uredi izvor]
Mornari iz Velike Britanije (gdje je nogometna igra nastala) prvi su igrali nogomet na brazilskom tlu. Mladić po imenu Charles Miller je taj kome pripada zasluga za upoznavanje Brazilaca sa ovim sportom. Godine 1894. on je donio sa svog putovanja u Englesku dvije nogometne lopte i pravilnik ove igre. Igrao je nogomet tokom svog putovanja u inostranstvo, a po povratku pomogao je organizovati nekoliko timova u Sao Paulo-u. Isprva nogometni igrači su bili uglavnom britanski radnici u firmama u britanskom vlasništvu. Zatim je Mackenzie univerzitet organizovao tim sastavljen prvenstveno od Brazilaca, prvi takav nogometni klub.
Entuzijazam za ovu igru se proširio među imućnim mladim Brazilcima od kojih su mnogi bili izloženi nogometu prilikom njihovih posjeta Evropi, pa su počeli da organizuju svoje timove. Mnogi rani fudbalski timovi u Sao Paulo-u i Rio de Janeiro-u su bili pod pokroviteljstvom društava koja su bila za bogate, a igre su se igrale na poljima obezbijeđenim od strane ekskluzivnih klubova.
U drugoj deceniji 20. vijeka nogomet dobija još jedan poticaj s prilivom evropskih imigranata koji su počeli da osnivaju svoje timove. Za dugo vremena nogomet u Brazilu je ostao vrlo britanski. Siromašniji sloj Brazilaca ubrzo je razvio vlastitu fascinaciju nogometom. Za siromašne je to bio idealan sport koji je zahtijevao samo loptu i malo slobodnog prostora. Igra se pokazala idealnom za brazilski temperament i postala je savršen mehanizam za individualno i kolektivno samoizražavanje. Usvojili su ga kao svoj sport, identifikovali se s njim nastavljući mijenjati ga.
Ono što su Brazilci unijeli u ovaj sport je bilo njihovo jako oslanjanje na individualnost i improvizaciju, vjera u magiju (objašnjena uvjerenjem da je u odnosima između ljudskog tijela i nogometne lopte sve moguće) i iznad svega osjećaj velike radosti podjednako kod igrača i navijača.
Čini se da nogomet spaja sport i sambu. Tokom igre navijači često udaraju u bubnjeve od početka do kraja utakmice tako podstičuċi bolju igru kod igrača, koji preobražavaju driblinge na terenu u oblik plesa. Njihovi potezi uvijek zrače spontanost, jednu od karakteristika sambe.
Antropolog Roberto da Matta i drugi su razvili drugo objašnjenje za popularnost nogometa. Oni smatraju da je postojanje stalnih pravila koji se poštuju ključ popularnosti ovog sporta kod brazilskih masa. U društvu u kojem zakoni koji su neprijatni za bogate i moćne ili ih ignorišu i lahko mijenjaju, nogomet se izdvaja kao aktivnost koja je upravljana pravilima s kojima su svi upoznati, a koji garantuju da talent, a ne novac ili lične veze preovladavaju.
Ovaj sport tako pokazuje običnim ljudima u Brazilu da je socijalna pravda koju oni ne vide u svakodnevnom životu moguća, i njihova ljubav prema ovoj igri predstavlja njihovo prihvatanje te mogućnosti. Brazil ima više stadiona (pet) s kapacitetom od preko 100.000 sjedišta što je više od bilo koje druge zemlje. Nogometni tim ove zemlje je prvi koji je četiri puta osvojio svjetski kup i predstavlja predmet velikog nacionalnog ponosa. Osim toga, nogomet je proizveo trajnog i neprikosnovenog nacionalnog heroja Brazila, Peléa, kao i možda još veċeg idola Manéa Garrinchu. [4]
Nema komentara:
Objavi komentar